در ۳۰۰ سال اخیر، جهان شاهد جنگ‌های بزرگی بوده که با صلح‌نامه‌ها یا توافق‌های تاریخی پایان یافته‌اند. این صلح‌ها فقط جنگ را تمام نکردند، بلکه گاه مرزهای سیاسی جهان را تغییر دادند، امپراتوری‌ها را از بین بردند و ساختار نظم جهانی را بازتعریف کردند.
🌍 مهم‌ترین صلح‌های ۳۰۰ سال اخیر
1. صلح اوترخت (Treaty of Utrecht) – 1713
پایان: جنگ جانشینی اسپانیا
کشورها: فرانسه، بریتانیا، هلند، پرتغال، و دیگران
نتایج:
پایان رقابت بر سر تاج‌وتخت اسپانیا
رشد قدرت بریتانیا در مستعمرات
2. صلح پاریس (Treaty of Paris) – 1763
پایان: جنگ هفت‌ساله (اولین جنگ جهانی واقعی)
کشورها: بریتانیا، فرانسه، اسپانیا، پرتغال
نتایج:
انتقال گسترده سرزمین‌ها در هند، کانادا، و غرب آفریقا
سلطه بریتانیا در مستعمرات تثبیت شد
3. صلح پاریس – 1783
پایان: جنگ استقلال آمریکا
کشورها: بریتانیا و ایالات متحده آمریکا
نتایج:
شناسایی رسمی استقلال آمریکا
خروج نیروهای بریتانیایی از مستعمرات آمریکایی
4. صلح وین (Congress of Vienna) – 1815
پایان: جنگ‌های ناپلئونی
کشورها: بریتانیا، روسیه، پروس، اتریش، فرانسه
نتایج:
بازتعریف مرزهای اروپا پس از شکست ناپلئون
برقراری تعادل قدرت برای جلوگیری از جنگ
5. پیمان پورتسموث (Treaty of Portsmouth) – 1905
پایان: جنگ روسیه و ژاپن
کشورها: روسیه و ژاپن (میانجی: آمریکا)
نتایج:
پیروزی تاریخی ژاپن (اولین قدرت آسیایی در برابر غرب)
صلحی که نشان‌دهنده ظهور قدرت ژاپن در آسیا بود.
6. صلح ورسای (Treaty of Versailles) – 1919
پایان: جنگ جهانی اول
کشورها: متفقین و آلمان
نتایج:
تحمیل خسارات سنگین و شرایط تحقیرآمیز به آلمان
بذر نارضایتی برای جنگ جهانی دوم کاشته شد
تأسیس جامعه ملل (League of Nations)
7. کنفرانس یالتا و پوتسدام – 1945
پایان: جنگ جهانی دوم
کشورها: متفقین (بریتانیا، آمریکا، شوروی)
نتایج:
تقسیم آلمان و اروپای شرقی
شکل‌گیری جنگ سرد
تأسیس سازمان ملل متحد
8. توافق کمپ دیوید – 1978
پایان: جنگ‌های متعدد بین مصر و اسرائیل
کشورها: مصر و اسرائیل (میانجی: آمریکا)
نتایج:
اولین کشور عربی که اسرائیل را به رسمیت شناخت
بازگشت صحرای سینا به مصر
9. توافق اسلو – 1993
هدف: صلح بین فلسطین و اسرائیل
کشورها: سازمان آزادی‌بخش فلسطین و اسرائیل
نتایج:
شناسایی متقابل
مقدمه‌ای برای خودگردانی فلسطینی‌ها (گرچه هنوز صلح کامل برقرار نشده و رژیم صهیونیستی اسرائیل هرگز پایبند به مفاد هیچ صلحی نبوده است)
10. پایان آپارتاید – توافقات 1990–1994 آفریقای جنوبی
پایان: دهه‌ها تبعیض نژادی (آپارتاید)
کشورها: دولت آفریقای جنوبی و کنگره ملی آفریقا (نلسون ماندلا)
نتایج:
برگزاری انتخابات آزاد
انتقال صلح‌آمیز قدرت به اکثریت سیاه‌پوست
11. پیمان بلفاست (Good Friday Agreement) – 1998
پایان: درگیری‌های ایرلند شمالی (The Troubles)
کشورها: بریتانیا، ایرلند، گروه‌های پروتستان و کاتولیک
نتایج:
پایان خشونت فرقه‌ای
تقسیم قدرت سیاسی میان گروه‌های متخاصم
12. توافق صلح فارک – 2016
پایان: جنگ داخلی ۵۰ ساله در کلمبیا
کشورها: دولت کلمبیا و گروه شورشی فارک
نتایج:
خلع سلاح فارک
ادغام تدریجی شورشیان در سیاست
جمع‌بندی:
این صلح‌ها نشان می‌دهند که حتی خونین‌ترین جنگ‌ها هم روزی به میز مذاکره ختم می‌شوند. از پاریس تا یالتا، از کمپ‌دیوید تا بلفاست، صلح اگرچه گاه شکننده و پیچیده است، اما تنها راه پایدار برای حفظ جان و آینده بشریت باقی می‌ماند.
