تدوین تداومی ( Continuity Editing )
تدوین تداومی را می‌توان به‌درستی «تدوین روایت‌پایه» یا روایتی نام نهاد، چراکه یکی از بنیادی‌ترین شیوه‌های تدوین برای روایت داستان‌های سینمایی است.
این شیوه، با تکیه بر منطق علی و معلولی، سعی دارد تجربه‌ای روان، خطی و قابل‌درک از سیر رویدادها ارائه دهد؛ به گونه‌ای که تماشاگر متوجه بریدگی‌ها و تغییر نماها نشود و احساس کند در حال تماشای یک واقعیت بی‌وقفه است.
هدف تدوین تداومی چیست ؟
هدف اصلی این نوع تدوین، ایجاد احساس پیوستگی زمانی و مکانی بین نماهاست.
مخاطب باید بدون مکث یا سردرگمی، در داستان غوطه‌ور شود؛ گویی در حال تجربهٔ مستقیم زندگی شخصیت‌هاست.
این تدوین با پیروی از منطق «علت و معلول» و «کنش و واکنش»، ساختار خطی و طبیعی زندگی را تقلید می‌کند.
هر نما، پیامد نمای قبلی و مقدمهٔ نمای بعدی است.
دو شرط اساسی در تدوین تداومی
1. وحدت موضوع و وابستگی نماها
یعنی تمامی نماهای پشت سر هم باید به یک موضوع مشترک تعلق داشته باشند و بین آن‌ها پیوند روایی مشخصی وجود داشته باشد.
مثال ساده:
فرض کنید شخصی می‌خواهد از مدرسه خارج شود. این اتفاق ممکن است در ۷ مرحله فیلم‌برداری شود:
اجازه گرفتن از معلم
برخاستن از صندلی و رفتن به سمت در کلاس
باز کردن در و خروج از کلاس
عبور از راهرو و پله‌ها
گرفتن اجازه از ناظم
عبور از حیاط
خروج از درِ مدرسه
در اینجا تمام نماها به «یک موضوع» تعلق دارند: خارج شدن از مدرسه. ترتیب آن‌ها منطقی و خطی است و هر نما ادامه‌ای برای نمای قبل است.
2. وجود عامل پیونددهنده میان نماها
برای اتصال روان و قابل درک نماها، باید یک عامل مشترک مانند مکان، جهت حرکت، شخصیت یا حتی نور و رنگ وجود داشته باشد تا مخاطب دچار سردرگمی نشود.
ویژگی‌های تدوین تداومی
حرکت دوربین و بازیگران باید روان و منطقی باشد.
جهت نگاه شخصیت‌ها بین نماها باید حفظ شود (رعایت خط فرضی ۱۸۰ درجه).
جای دوربین نباید به‌گونه‌ای تغییر کند که باعث شود تماشاگر احساس گسست پیدا کند.
تدوین باید نامرئی باشد؛ یعنی مخاطب متوجه برش‌ها نشود.
مثال‌هایی از تدوین تداومی در سینما
فیلم‌های خارجی :
Forrest Gump (1994)
در تمام روایت فیلم، داستان زندگی فارست به شکلی خطی و روایی پیش می‌رود. تدوین تداومی به گونه‌ای به‌کار رفته که بیننده با وجود پرش‌های زمانی، هیچ‌گاه احساس گم‌گشتگی نمی‌کند.The Shawshank Redemption (1994)
روایت فرار اندی از زندان با تدوین تداومی و دقیق، مرحله به مرحله پیش می‌رود. نماها از تونل، راهرو، لوله فاضلاب و لحظه خروجش از زندان، به‌خوبی به هم متصل‌اند.Mission: Impossible – Fallout (2018)
سکانس تعقیب و گریز در خیابان‌های پاریس یکی از نمونه‌های دقیق تدوین تداومی است؛ نماها با دقت بالا به هم وصل شده‌اند تا حس سرعت و هیجان لحظه‌ای قطع نشود.
فیلم‌های ایرانی :
طلا و مس (همایون اسعدیان)
روایت روزمره زندگی یک طلبه و همسر بیمارش، با تدوین تداومی، آرام و منسجم پیش می‌رود. هیچ‌گونه پرش روایی یا تدوین شکسته در آن دیده نمی‌شود.ابد و یک روز (سعید روستایی)
روایت‌های خانوادگی، دعواها و رفت‌وآمدها در فضای خانه با ریتمی تداومی تدوین شده‌اند. بیننده احساس می‌کند در کنار اعضای خانواده حضور دارد و لحظه‌به‌لحظه با آن‌ها زندگی می‌کند.بچه‌های آسمان (مجید مجیدی)
سکانس‌هایی مثل تعقیب کفش، یا دویدن پسر برای رسیدن به مدرسه، با تدوینی پیوسته و روان، بدون هیچ سردرگمی بیننده را در مسیر داستان همراه می‌کند.
جمع‌بندی
تدوین تداومی یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌های تدوین در سینماست. با حفظ ترتیب منطقی نماها و ایجاد پیوستگی فضایی و زمانی، مخاطب را در دل داستان نگه می‌دارد. این روش پایهٔ اغلب فیلم‌های داستان‌گوست و لازمه‌ی درک ساده و روان روایت است.
تهیه و تنظیم : حسین جمالیان