انواع قالب های سینمایی

انواع قالب های سینمایی

برای داشتن شناخت مقدماتی از سینما ابتدا لازم است قالب های سینمایی را بشناسیم. این امر به ما کمک می کند که توقع ها و انتظارهای خود را بر مبنای آن قالب مشخص بنا کنیم.

منظور از قالب‌های سینمایی (Film Forms / Types / Narrative Structures)، شیوه‌های ساختاردهی به روایت، بیان یا شکل بصری یک فیلم است. این قالب‌ها می‌تونن از نظر فرم روایی، ژانر، ساختار بصری یا ترکیب سبک‌ها دسته‌بندی بشن.

انواع قالب‌های سینمایی (Film Forms) :

1. فیلم داستانی (Fiction / Narrative Film)

• پرکاربردترین نوع فیلم.

• روایت بر پایه فیلمنامه و شخصیت‌های خیالی.

• شامل ژانرهای مختلف مثل درام، کمدی، عاشقانه، اکشن و...

• مثال: جدایی نادر از سیمین، Inception، Parasite

2. فیلم مستند (Documentary Film)

• بازنمایی واقعیت، شخصیت‌های واقعی، رویدادهای غیرساختگی.

• هدف: آگاهی، آموزش، ثبت یا تحلیل.

• انواع آن شامل مستند مشاهده‌ای، شاعرانه، مشارکتی، افشاگرانه و...

• مثال: خانه سیاه است، For Sama

کلی ترین تقسیم بندی در زمینه ی سینما، تقسیم آن به دو قالب فیلم مستند و فیلم داستانی است. این تقسیم بندی و گرایش فیلمسازان به سینمای مستند و داستانی از همان آغاز پیدایش سینما در جهان وجود داشته است.

وقتی برادران لومیر به عنوان یكی از نخستین مخترعان سینما در فرانسه، دوربین شان را در ایستگاه قطار کاشتند و از رسیدن یک قطار به ایستگاه فیلم گرفتند یا خروج کارگران از کارخانه را فیلمبرداری کردند،نمی دانستند که دارند نخستین فیلم های مستند سینما را می سازند.به این ترتیب برادران لومیر را باید درواقع نخستین مستندسازان جهان به شمار آورد.

اما در مقابل فیلمسازی به نام ژرژ مه لیس که او هم فرانسوی بود و کار اصیلی اش اجرای نمایش و شعبده بازی در سالن های نمایش پاریس بود، به جای فیلمبرداری از واقعیت های روزمره، تخیل خود را به کار گرفت و به ساختن فیلم های داستانی پرداخت. ژرژ مه لیس را در واقع پدر سینمای داستانی می دانند. او کسی بود که بسیاری از حقه های سینمایی را کشف کرد و در فیلم هایی به کار برد.

سفر به ماه، سفرهای گالیور و سیندرلا از جمله فیلم های داستانی ژرژ مه لیس به حساب می آیند.

بنابراین می بینیم که از همان آغاز نگاه فیلمسازان به جهان و واقعیت های پیرامون آنها با هم متفاوت بود.

بعدها با تحول سینما، فیلم مستند مفهوم مستقلی پیدا کرد و به یكی از مهم ترین قالبهای سینمایی برای بازنمایی واقعیت های علمی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تبدیل شد.

3. فیلم تجربی (Experimental / Avant-Garde Film)

• ساختارشکن، بدون روایت کلاسیک.

• بیشتر روی تصویر، صدا، فرم و احساس تمرکز دارد.

• گاهی بی‌دیالوگ، بدون شخصیت و کاملاً نمادین یا انتزاعی.

• مثال: Meshes of the Afternoon، آثار مایا درن و استن برکج

4. فیلم انیمیشن (Animated Film)

• از طراحی، نقاشی، گرافیک کامپیوتری یا استاپ موشن ساخته می‌شود.

• می‌تواند داستانی یا مستند یا تجربی باشد.

• مثال: Waltz with Bashir (مستند انیمیشنی)، Up، رستم و سهراب

5. فیلم تلفیقی (Hybrid Film / Docu-fiction / Mockumentary)

• ترکیب عناصر داستانی و مستند یا داستانی و تجربی.

• گاهی واقعی و تخیلی در هم آمیخته‌اند.

• مثال: Close-Up از عباس کیارستمی، District 9، The Office (mockumentary)

6. فیلم کوتاه (Short Film)

• فیلمی با زمان کوتاه (معمولاً زیر ۴۰ دقیقه).

• می‌تواند در هر قالبی (داستانی، مستند، تجربی، انیمیشن) ساخته شود.

• برای جشنواره‌ها و معرفی استعدادها بسیار مهم است.

7. فیلم بلند (Feature Film)

• فیلمی با زمان استاندارد (معمولاً ۷۰ دقیقه به بالا).

• اغلب داستانی است، اما می‌تواند مستند بلند هم باشد.

8. فیلم سریالی / اپیزودیک (Episodic or Anthology Film)

• فیلمی که از چند بخش یا اپیزود مستقل تشکیل شده.

• ممکن است هر قسمت کارگردان و داستان جداگانه‌ای داشته باشد.

• مثال: Paris, je t'aime یا Love, Death & Robots

تهیه و تنظیم : مهدی جمالیان