انواع نورپردازی در سینما و کاربردهای آن
نورپردازی در سینما، نه تنها ابزار فنی برای روشن کردن صحنه است، بلکه یک عنصر روایی و زیباییشناختی محسوب میشود که به انتقال احساسات، ایجاد فضا و هدایت نگاه تماشاگر کمک میکند. انتخاب نوع نور، زاویه، شدت و رنگ آن میتواند بهطور مستقیم بر درک و تفسیر مخاطب از یک صحنه تأثیر بگذارد.
۱. نور کلیدی (Key Light)
تعریف: اصلیترین منبع نور در یک صحنه که سوژه را به شکل غالب روشن میکند.
کاربرد: ایجاد فرم، حجم و تأکید بر ویژگیهای اصلی چهره یا جسم.
نکته: شدت و زاویه نور کلیدی میتواند از واقعگرایانه تا نمایشی متغیر باشد. در سبکهای کلاسیک معمولاً از زاویه ۴۵ درجه نسبت به سوژه استفاده میشود.
۲. نور پرکننده (Fill Light)
تعریف: نوری مکمل برای کاهش سایههای تند ایجاد شده توسط نور کلیدی.
کاربرد: نرمتر کردن کنتراست تصویر و جلوگیری از تاریکی بیش از حد بخشهای خاص.
نکته: معمولاً شدت آن نصف یا کمتر از نور کلیدی است تا عمق و بعد تصویر حفظ شود.
۳. نور پشت (Back Light / Rim Light)
تعریف: نوری که از پشت سوژه تابیده میشود.
کاربرد: جدا کردن سوژه از پسزمینه و ایجاد خط نور دور سوژه.
اثر هنری: در صحنههای دراماتیک یا فانتزی برای القای حالت معنوی یا مرموز استفاده میشود.
۴. نور از بالا (Top Light)
تعریف: نور مستقیم از بالای سوژه.
کاربرد: ایجاد سایههای خاص روی صورت، نشان دادن قدرت یا تهدید.
اثر: معمولاً در ژانرهای جنایی یا تریلر استفاده میشود.
۵. نور از پایین (Under Light)
تعریف: نور از زاویه پایین به سوژه.
کاربرد: ایجاد حس ترس یا غیرطبیعی بودن.
اثر: در فیلمهای ترسناک یا صحنههای کابوسآور رایج است.
۶. نور جانبی (Side Light)
تعریف: نور از یک طرف سوژه.
کاربرد: تأکید بر بافت و برجسته کردن تضاد نوری در چهره یا جسم.
اثر: ایجاد حس رازآلودگی یا نمایش شخصیت دوگانه.
۷. نور طبیعی (Natural Light)
تعریف: استفاده از نور خورشید یا منابع طبیعی.
کاربرد: ایجاد حس واقعگرایی و مستندسازی.
اثر: در فیلمهای نئورئالیستی یا مستند بسیار محبوب است.
۸. نور مصنوعی رنگی (Colored Lighting)
تعریف: استفاده از فیلترها یا چراغهای RGB برای ایجاد رنگ خاص.
کاربرد: انتقال حالت روانی، نمادپردازی یا خلق فضای فانتزی.
اثر: رنگ قرمز برای هیجان یا خطر، آبی برای آرامش یا غم، سبز برای حس بیتعادلی.
۹. نور سه نقطهای (Three-Point Lighting)
ترکیب: نور کلیدی، نور پرکننده و نور پشت.
کاربرد: یکی از رایجترین روشهای نورپردازی برای ایجاد تصویر متعادل و جذاب.
مزیت: کنترل کامل بر نور و سایه و ایجاد وضوح بالا.
نتیجهگیری
نورپردازی در سینما فراتر از یک ابزار تکنیکی است؛ این عنصر بهعنوان یک زبان بصری، معنا و احساسات را به تصویر میکشد.
کارگردان و فیلمبردار با انتخاب نوع نور، میتوانند داستان را نه فقط روایت، بلکه «حس» کنند و به تماشاگر منتقل کنند.
تهیه و تنظیم : حسین جمالیان